BİLGİ ZAMANI – Düşünün ki, büyük bir gelişme gösteren muhteşem bir şehirde, yoksulluğun ve adaletsizliğin gölgesinde yaşayan köyler var. Burası uzun ve karmaşık bir tarihe sahip Endonezya hükümetinin merkezi olan Cakarta’dır. Sömürge döneminden başlayarak bağımsızlık dönemine kadar.
Jakarta hiçbir zaman bir dizi yüksek binadan doğmadı. Bu şehir, Batavia Kalesi’ni çevreleyen köylerden, günlük yaşamın nabzında çeşitli etnik grupların buluştuğu, çalıştığı, paylaştığı ve birbirine destek olduğu yaşam alanlarından büyüdü.
Bütün bu hikaye “Geliat Asa Kampung Kota” kitabında yer alıyor. Jakarta’nın 500. yıldönümünü kutlamak amacıyla DKI Jakarta Eyalet Hükümeti ile Tempo Medya Grubu arasında yapılan işbirliği.
Bu kitap, sömürge dönemlerinden günümüze kadar kentsel köylerin tarihinin izini sürüyor. Ana cazibesi sakinlerinin hikayelerinde yatmaktadır. Kentsel değişikliklerin ortasında hayatta kalmaya devam eden yaşam alanları olarak köyleri proaktif ve yaratıcı bir şekilde inşa eden, bakımını yapan ve sürdürenler. Millennium Hotel Jakarta’daki Rujak Kent Çalışmaları Merkezi Programı Direktörü Dian Tri Irawati, 18 Aralık 2025 Perşembe günü, “Bu, şehirdeki alan ihtiyaçlarını karşılama çabalarının bir parçası” dedi.
Bu köyde Cakarta nüfusunun yaklaşık yarısı yaşıyor. Bir yaşam ağı kurarken faaliyetleri yürüyerek yürütmek. Bu nedenle kentsel köy planlaması, Cakarta’nın yaşam alanının geleceğini, kimseyi geride bırakmadan yaşanabilir, yaya dostu ve kapsayıcı kalacak şekilde düzenleme çabasıdır.
Cakarta’daki gecekondu sorunu yeni bir şey değil. Sömürge döneminde Hollanda hükümeti Batavia’daki köylerin koşullarını iyileştirmeye çalıştı. Ancak bu çabalar pek başarılı olmadı. Bağımsızlığın ardından Endonezya hükümeti de Cakarta’da köyler kurmaya çalıştı ancak sonuçlar tatmin edici değildi.
Bu kitap, köyleri iyileştirme çabalarının, köyleri kırarak ya da yok ederek değil, uyum sağlayarak ve varlığını sürdürerek yürütülmesi gerektiğini tarihsel bir perspektiften inceliyor. Buradaki zorluk, sadece binaları değil, bağlantı ve kamu hizmetlerini de içeren düzenlemede yatmaktadır.
Dian, “Köyü iyileştirmenin anahtarı toplumun katılımıdır. Planlama sürecinin birlikte nasıl yürütüldüğü” dedi. Jakarta’daki köyler, özellikle Vergi Nesnesi Satış Değerinin (NJOP) yüksek olduğu noktalarda yer almaları nedeniyle sıklıkla çekici alanlar olarak görülüyor. Ancak bunun arkasında insanların günlük yaşamlarını desteklemek için kayıt dışı sektörlere nispeten daha bağımlı olmaları yer alıyor.
Kapsayıcılık konusu da hâlâ endişe verici bir konudur. Dian’a göre bazı köylerde toplu taşımaya henüz yeterli erişim yok. Bunun dışında Dian, Jakarta’nın kentsel planlamasının henüz engellilere tam anlamıyla uygun olmadığına inanıyor. Dian, “Hâlâ Jakarta’da yürüyen bir engelli olmayı hayal edemiyorum. Çünkü bu hâlâ çok zor. Jakarta’da engelli olmak için zengin olmanız gerekiyor çünkü taksiye para ödemeniz gerekiyor” dedi.
Dolayısıyla bu kitap, Cakarta’daki şehir köylerinin tarihini ve gelişimini, ayrıca bu şehri organize ederken hükümetin ve toplumun karşılaştığı zorlukları ve planları anlamak isteyen herkes için yararlı bir referans olabilir.
Bu kitabın hazırlanması uzun ve aşamalı bir süreçten geçti. İlk fikirler araştırıldı ve bir dizi formüle dönüştürüldü. politika özeti DKI Jakarta Bölgesel Kalkınma Planlama Ajansı (Bappeda) ekibi tarafından geliştirildi, ardından Tempo ekibi tarafından yürütülen araştırma ve araştırmalarla derinleştirildi. Dian, “Bu kitabı gerçekten takdir ediyorum, bu, Bappeda’nın bu kentsel köyün gerçekten de Jakarta’nın bir parçası olduğunu doğruladığı anlamına geliyor” dedi.