Ceza Muhakemesi Kanunu Reformu için Sivil Toplum Koalisyonu veya Ceza Muhakemesi KanunuOturumda, 1981 Sayılı 8 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun Kanunlaştırılarak Değiştirilmesine İlişkin Kanun’un onaylanmasını şiddetle eleştirdi. DPR genel kurul oturumu Bugün.
Koalisyon Temsilcisi İkbal Muharam Nurfahmi, KUHAP Tasarısının onaylanmasının Ulusal Polis reform gündemine yasa koyucular tarafından bir tür meydan okuma olduğunu söyledi. Çünkü bu tasarıda Ulusal Polisin çok geniş yetkileri var.
18 Kasım 2025 Salı günü DPR’nin Pancasila Kapısı’nda konuşan İkbal, “KUHAP Tasarısının onaylanması Endonezya’daki hukuk reformunda bir tür gerilemedir” dedi.
Koalisyonun notlarına göre KUHAP Tasarısı’nda 5, 7, 8, 16, 74, 90, 93, 105, 112A, 124, 132A ve 137. maddeler gibi bir dizi sorunlu madde var. İkbal, bu maddelerin polise ceza davalarını ele alma konusunda çok geniş yetki verdiğini söyledi.
Örneğin, soruşturma prosedürlerini düzenleyen 16. Maddenin (1) paragrafı, olay yeri inceleme, gözlem, görüşme, ısrarla takip etme, kılık değiştirme, örtülü satın alma, gözetim altına alma, takip etme ve hatta ziyaret etme veya bilgi almaya davet etme yoluyla gerçekleştirilebilir.
Sorun şu ki, Taslak Ceza Muhakemesi Kanunu’nda soruşturma aşamasında denetim altında gizli satın alma ve teslim işlemleri, daha önce soruşturma aşamasının yetkisinde olan, artık narkotik davaları gibi özel olarak değil, genel suç operasyonlarında da yapılabiliyor.
İkbal, bu yetkinin, soruşturma yönteminin hiçbir sınırı olmadığı ve bir hakimin denetimi olmaksızın yürütülebileceği anlamına geldiğini ifade etti.
“Bu, kolluk kuvvetleri tarafından suç eylemleri oluşturmak ve faillerin kim olduğunu manipüle etmek için tuzağa düşürülme fırsatlarını açma potansiyeline sahiptir; bu, suç teşkil eden bir eylem olup olmadığını belirlemek için soruşturma aşamasının kendisinin amacıdır” dedi.
Ceza Muhakemesi Kanunu Tasarısı Taslağının tutuklamaları düzenleyen 5. maddesinin (2) numaralı fıkrasında, soruşturma görevlilerinin, soruşturmacının talimatı üzerine tutuklama, mekândan uzaklaştırma, arama ve hatta tutuklama yapabileceği belirtilmektedir.
Aynı vesileyle, LBH Jakarta’nın kamu avukatı Daniel Winarta, tutuklamaların soruşturma aşamasında kolluk kuvvetleri tarafından veya cezai bir suçun işlenip işlenmediğinin teyit edilmediği durumlarda gerçekleştirilebileceğini göz önünde bulundurarak, bu madde hükümlerinin tüm grupları tuzağa düşürme potansiyeline sahip olduğunu söyledi.
Hatta Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 5. maddesinde şöyle diyordu: mevcut Soruşturma aşamasındaki tutuklamalar çok sınırlı yetkilerle yapılabileceği gibi, herhangi bir kişinin gözaltına alınmasına da izin verilmiyor.
Daniel, “KUHAP Yasa Tasarısı, kolluk kuvvetleri ile insan hakları arasında bir denge kurabilmeli. Ancak yaşananlar tam tersi oldu” dedi.
Koalisyon, “Ancak Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 5. maddesinde soruşturma aşamasında tutuklama, binadan çıkma yasağı, arama ve hatta gözaltının yapılabileceği, bu aşamada suç teşkil eden eylemin kesinlik kazanmamasına rağmen gerçekleştirilebileceği” belirtildi.
Bu arada, eleştirilerin ve reddedilme dalgalarının ortasında, DPR ve hükümet KUHAP Tasarısını yasalaştırmakta ısrar etti. Komisyon III DPR Başkanı Habiburokhman, yeni KUHAP’ın yasa kapsamında savunmasız gruplar da dahil olmak üzere vatandaşların konumunu güçlendirmeyi amaçladığını iddia etti.
Kendisi ayrıca tartışmada DPR III. Komisyon ve hükümetin anlamlı katılım ilkesini, yani Koalisyon da dahil olmak üzere çeşitli unsurların görüşlerini dinleyerek yerine getirdiğini iddia etti.
Gerindra Partisi politikacısı, “Ancak, tüm girdilerin karşılanması mümkün değil. Bu parlamentonun gerçeğidir” dedi.