Anayasa Mahkemesi (MK), Endonezya Cumhuriyeti Devlet Polisi’ne (UU Polri) ilişkin 2002 tarih ve 2 Sayılı Kanuna ilişkin tüm yargısal denetim taleplerini reddetti. Ulusal Polis Şefi bakanlık seviyesinde yer alıyor. Karar, 13 Kasım 2025 Perşembe günü 19/PUU-XXIII/2025 numaralı davaya ilişkin kararın açıklanması amacıyla yapılan duruşmada okundu.
Anayasa Yargıcı Suhartoyo, temelde dilekçe sahiplerinin dilekçesini bütünüyle reddettiğini belirten kararı okudu. Jakarta’daki MK genel kurul mahkeme salonunda Suhartoyo, “Mahkeme dilekçe sahiplerinin dilekçesini reddetti ve esas davada dilekçe sahiplerinin dilekçesini bütünüyle reddetti.” dedi.
Bu başvuru Şükür Desteli Gulo, Kristian Adriano Sihite ve Devita Ana Lisandra tarafından yapılmıştır. Ulusal Polis Kanununun 11. Maddesinin (2) paragrafının, görev süresi ve Ulusal Polis Şefinin görevden alınmasına ilişkin mekanizma konusunda netlik sağlamadığını düşündükleri hükümlerini sorguladılar. Başvuranlar, Ulusal Polis Şefi pozisyonunun bakanlık düzeyinde olması ve cumhurbaşkanı ve kabine üyelerinin görev süreleri ile aynı zamanda sona ermesi gerektiğine inanmaktadır.
Polis Kanununun 11. Maddesinin (2) paragrafında “Ulusal Polis Şefinin atanması ve görevden alınmasına ilişkin teklifin Başkan tarafından Temsilciler Meclisine gerekçeleriyle birlikte sunulduğu” belirtilmektedir. Başvurucular, dilekçelerinde, maddede yer alan “gerekçelerle birlikte” ibaresinin daha fazla açıklanmadığını veya en azından Emniyet Kanunu’nda açıkça ifade edilmediğini değerlendirmişlerdir.
Sonuç olarak, başvuranlara göre, bu hüküm gerçek sorunlara yol açmaktadır; yani Ulusal Polis Şefi Listyo Sigit Prabowo’nun mevcut görevi, seçilmiş başkan Prabowo Subianto tarafından yeniden atanmadığı için geçersiz sayılmaktadır.
Mahkeme bu iddianın hukuken mantıksız olduğu kanaatindedir. Hakim Arsul Sani, 2002 Emniyet Kanunu’nun tartışılmasında yasa koyucuların başından beri Emniyet Müdürü’nün bakanlık düzeyinde yer alması fikrini reddettiklerini açıkladı. Arsul, “Ulusal Polis Yasasında ‘bakanlık düzeyinde’ diye bir ifade yok. Yasa koyucular, Ulusal Polis Şefinin kabine üyesi değil, aktif yüksek rütbeli bir memur olduğunu vurgulamayı seçtiler.” dedi.
MK’ya göre, Ulusal Polis Şefine bakanlık düzeyinde bir etiket verilmesi, aslında Ulusal Polisin devletin bir aracı olarak konumunu karartacaktır. Mahkeme, Ulusal Polis Şefinin bakanla aynı seviyeye yerleştirilmesi durumunda, Ulusal Polis Şefinin pozisyonunun belirlenmesinde başkanın siyasi çıkarlarının daha baskın olacağını değerlendirdi.
Asrul, “Aslında, anayasal olarak 1945 Anayasası’nın 30. maddesinin (4) paragrafı, Ulusal Polisin, hukukun ve toplumun çıkarlarını siyasi çıkarların üstünde tutması gereken bir devlet aracı olduğunu vurguluyor” dedi.
Mahkeme ayrıca Ulusal Polis Şefi pozisyonunun bakanlar gibi dönemsel görev süreleri olmayan profesyonel bir kariyer pozisyonu olduğunu vurguladı. Ulusal Polis Şefi, yasal düzenlemelere uygun olarak başkanın değerlendirmesine göre herhangi bir zamanda görevden alınabilir.
Asrul, “Bu nedenle, başvuru sahibinin Ulusal Polis Şefinin pozisyonunun bir bakanın pozisyonuna eşit olduğu yönündeki iddiası hukuken temelsizdir” dedi.
Bu karar aynı zamanda Ulusal Polis Şefini kabinenin bir parçası değil, polis kurumunu yöneten bir devlet yetkilisi olarak konumlandırıyor. Anayasa Mahkemesi, Ulusal Polis Şefinin statüsünün bakanlık düzeyine değiştirilmesinin aslında, devletin kanun uygulama aracı olarak Ulusal Polisin bağımsızlığını azaltma potansiyeline sahip olduğu kanaatindedir.