Yaklaşık 30 yıl sonra Kanada, kızamık “ortadan kaldırma” statüsünü kaybetti ve bu, varsayılan olarak Amerika kıtasının tamamının da statüsünü kaybetmesine neden oldu.
Pazartesi günü yayınlanan bir açıklamada, ülkenin Halk Sağlığı Kurumu, Kanada’nın geçen yılın Ekim ayında başlayan “büyük, çok bölgeli bir kızamık salgını” yaşadığını belirtti.
Önerilen Hikayeler
4 öğenin listesilistenin sonu
Geçen yıl, kurum Alberta, Britanya Kolumbiyası, Manitoba, New Brunswick, Nova Scotia, Ontario, Prens Edward Adası, Quebec, Saskatchewan ve Kuzeybatı Bölgelerinde vakalar kaydetti. Toplamda 5.000 pozitif hastalık vakası ve iki prematüre bebeğin ölümü rapor edildi.
Ajans, “Mevcut salgınla ilişkili kızamık türünün bulaşması en az 12 ay süreyle kesintiye uğradığında Kanada, kızamık eliminasyon statüsünü yeniden oluşturabilir” dedi.
Ancak İngiltere’deki Westminster Üniversitesi’nde yaşam bilimleri alanında kıdemli öğretim görevlisi olan Antony Black, Al Jazeera’ye Kanada’nın eleme statüsünü kaybetmesinin “bu son derece bulaşıcı ve ciddi hastalığın kontrolüne giden yolda büyük bir geriye doğru adım” temsil ettiğini söyledi.
Eleme statüsünün kaybedilmesiyle ilgili bildiklerimiz şunlardır:
Kızamık nedir?
Erken yakalanmazsa hayati tehlike oluşturabilecek son derece bulaşıcı bir virüstür.
Enfekte bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında havaya yayılan hastalık, burun akıntısı, yüksek ateş ve ağrılı, kırmızı gözler gibi soğuk algınlığına benzer semptomlarla başlıyor.
Enfeksiyondan birkaç gün sonra yanakların içinde ve dudakların arkasında küçük beyaz lekeler ortaya çıkabilir. NHS İngiltere’den alınan bilgilere göre, yüzde ve kulakların arkasında bir döküntü başlıyor ve ardından tüm vücuda yayılıyor; hastalığın ana belirtisi.
En kötü senaryoda kızamık zatürreye neden olabilir ve yaşamı tehdit edici hale gelebilir. Bebekler ve bağışıklık sistemi zayıf olan herkes en çok risk altındadır.
Bir yaşındaki ve üç yaşındaki çocuklara iki doz halinde uygulanan MMR (kızamık, kabakulak ve kızamıkçık) aşısının kullanılmasıyla kızamık geniş ölçüde önlenmektedir.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, iki doz aşı kızamık enfeksiyonunu önlemede yüzde 97 etkilidir.
Kanada kızamık statüsünü neden kaybetti?
Kanada’nın 1998’den bu yana kullandığı “eliminasyon” tanımı, son 12 ayda yerel olarak bulaşan hiçbir enfeksiyon veya salgının rapor edilmediğini gösteriyor. Artık durum böyle değil.
Bu yılın başlarına kadar Alberta’nın baş sağlık yetkilisi Mark Joffe, aşıların az alınmasını sorumlu tuttu ve geçen ay Reuters haber ajansına ülkede aşılama oranlarını artırmak için daha fazla şey yapılabileceğini söyledi.
“Aşılama oranları yüksek olsaydı bu asla yaşanmazdı. Belki de olmuş olabilir.” [some spread]ama bunun gibi bir şey değil,” dedi Joffe.
Aşılama oranları neden düşüyor?
DSÖ ve ABD CDC’sine göre kızamığın yayılmasının ana nedeni, daha az insan aşı yaptırıyor genel olarak Amerika bölgesi genelinde.
Aşılama oranlarının düşük olmasına katkıda bulunan faktörlerden biri, aşı karşıtı yanlış bilgilerin yayıldığı COVID-19 salgınının ardından sağlık hizmeti sağlayıcılarına karşı artan güvensizliktir.
Black’e göre pandemi, tesislerinin aşırı dolu olduğu ve insanların aşı olma fırsatlarını kaçırdığı anlamına gelen “dünya çapındaki sağlık sistemleri için büyük bir zorluk” haline geldi.
Black, birçok yerde aşı tereddütünün de arttığını açıkladı.
“Aşı tereddütü 200 yılı aşkın süredir farklı şekillerde ortalıkta dolaşıyor, ancak Kovid-19 aşılarının Kovid-19 salgınını durdurmadaki büyük başarısı, aşı tereddütünün azalacağı yönünde bir miktar umut vermişti. Ancak bu gerçekleşmedi” dedi.
“Bunun yerine, genel olarak aşılara olan güvensizliğin arttığını görüyoruz. Güvensizliğin nedenleri çok sayıda ve karmaşık, ancak asıl neden yanlış bilginin ve dezenformasyonun yayılmasıdır. Artık bu güvensizliği ortadan kaldırmak için örneğin halk sağlığına yönelik sosyal yardım ve bilinçlendirme kampanyaları yoluyla, ayrıca Kanada’nın aşı kayıt sistemini daha iyi ve daha hedefe yönelik müdahalelere izin verecek şekilde güçlendirmeye ihtiyaç var” diye ekledi.
MMR aşısı tereddütüne neden olan en kalıcı efsanelerden biri, aşının otizme neden olduğu iddiasıydı. Bu inanç, 1998 yılında yapılan ve o zamandan beri itibarsızlaştırılan ve geri çekilen bir çalışmadan kaynaklandı. MMR aşısı ile otizm arasında herhangi bir bağlantı olduğuna dair bilimsel bir kanıt yoktur.
ABD’nin bazı eyaletlerinde ve Kanada eyaletlerinde, kişisel veya dini nedenler gibi aşıların reddedilmesine tıbbi olmayan nedenler öne süren aşı zorunluluğuna ilişkin muafiyetler daha yaygın hale geliyor. Bu, virüse maruz kaldıklarında salgınlara karşı daha savunmasız olan aşılanmamış insan kümelerinin varlığına yol açtı.
Mennonitler (ABD, Kanada ve Meksika’da toplulukları olan Anabaptist Hıristiyanlar) gibi bazı topluluklar, toplumun muhafazakar kesimlerinin modern tıbba inanmaması nedeniyle düşük aşılama oranlarına sahiptir. Çeşitli salgınlar Geçtiğimiz yıl Mennonit topluluklarına kadar izlendi.
Halk sağlığı verilerine göre Kanada’da genel olarak kızamık aşısı, karantinaların genel sağlık hizmetlerine erişimi zorlaştırdığı COVID-19 salgınının başlangıcında da düştü ve sonrasında da devam etti.
2019 yılında Kanada’daki çocukların yüzde 89,5’i ilk doz MMR aşısını aldı. Ancak 2023 yılına gelindiğinde bu rakam yüzde 82,5’e düştü.
CDC’ye göre ABD’de 2024-2025 eğitim-öğretim yılında çocukların yüzde 92,7’si aşı oldu.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) rakamlarına göre Meksika’da çocukların yüzde 79,86’sı MMR aşısının ilk dozunu aldı.
Kızamığa karşı “sürü bağışıklığının” sağlanması için nüfusun en az yüzde 95’inin aşılanması gerekiyor. Sürü bağışıklığı, hastalığın yayılmasını zorlaştıracak kadar yeterli sayıda kişinin aşılandığı anlamına gelir.
Uzmanlar, sürü bağışıklığını korumanın en güvenli yolunun aşılama programları olduğunu söylüyor.
Kızamık aşısı ne kadar etkilidir?
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre kızamık aşısı, 2000 ile 2020 yılları arasında dünya çapında tahmini 31,7 milyon ölümü önledi.
Dünya çapında yaygın olarak kullanılan MMR aşısı, halk sağlığı kuruluşlarına göre kızamık virüsüne karşı yüzde 97 civarında koruma sağlıyor.
Aşı normalde çocuklara iki aşamada yapılır: Aşağıdaki gibi ülkelerdeki rutin aşılama programlarının bir parçası olarak, ilk doz 12 aylıkken ve ikinci doz yaklaşık üç yaş dört aylıkken (çocuk okul öncesi çağa yaklaştığında) Birleşik Krallık.
Aşılanmış kişilerde atılım vakaları nadirdir ve genellikle hafiftir.
Daha geniş Amerika bölgesi nasıl etkilendi?
Daha geniş Dünya Sağlık Örgütü’nün bir parçası olan Pan Amerikan Sağlık Örgütü’ne (PAHO) göre Kanada’nın statüsünü kaybetmesi, “Amerika Bölgesi’nin endemik kızamık bulaşmasından ari olduğu yönündeki doğrulamayı kaybettiği” anlamına geliyor.
MMR aşısının 1963 yılında dağıtım için onaylanmasının ardından Kanada’da sağlık uygulayıcıları ve okul programları başlatılarak ailelerin aşı olması için baskı yapıldı.
1998 yılına gelindiğinde Kanada kızamık eliminasyon statüsüne ulaştı. İki yıl sonra ABD de eleme statüsüne ulaştı.
2016 yılına gelindiğinde Amerika bölgesinin kızamıktan arınmış olduğu ilan edildi, bu da bölgedeki her ülkenin eleme statüsüne ulaştığı anlamına geliyordu.
2018’de Venezuela ve Brezilya’da yaşanan salgının ardından Amerika kıtası bölgesel eliminasyon statüsünü kaybetti, ancak geçen yıl salgın kontrol altına alındıktan sonra bu statü eski durumuna getirildi.
Artık Amerika kıtası, Kanada’daki salgın nedeniyle eleme statüsünü bir kez daha kaybetmiş durumda. Bölgedeki pek çok ülke hâlâ eleme statüsüne sahip olsa da kızamık vakaları genel olarak artıyor.
PAHO, 7 Kasım itibarıyla bölge genelinde 12.596 kızamık vakasının bulunduğunu ve bunların yaklaşık yüzde 95’inin Kanada, Meksika ve Meksika’da bildirildiğini söyledi. Amerika Birleşik Devletleri.
PAHO, bunun “2024’e kıyasla 30 kat artış” olduğunu söyledi.
Yirmi sekiz ölüm kaydedildi: 23’ü Meksika’da, üçü ABD’de ve ikisi Kanada’da.
PAHO Direktörü Jarbas Barbosa, bölgenin eleme statüsünü kaybetmesinin “bir aksilik olduğunu ancak bunun aynı zamanda geri döndürülebilir olduğunu” söyledi.
Barbosa, “Kızamık dünya çapında ortadan kaldırılana kadar, bölgemiz virüsün aşılanmamış veya yetersiz aşılanmış nüfusa yeniden bulaşması ve yayılması riskiyle karşı karşıya kalmaya devam edecek. Ancak daha önce gösterdiğimiz gibi, siyasi kararlılık, bölgesel işbirliği ve sürekli aşılamayla bölge bir kez daha bulaşmayı durdurabilir ve bu kolektif başarıyı geri alabilir” dedi.
Bölgedeki diğer hangi ülkeler eleme statülerini kaybetme riskiyle karşı karşıya?
PAHO’ya göre şu anda Meksika, ABD, Bolivya, Brezilya, Paraguay ve Belize’de “çoğunlukla ithal vakalar tarafından tetiklenen” aktif salgınlar meydana geliyor.
Meksika
Meksika’da 31 Ekim itibarıyla 5.019 kızamık vakası bildirildi. veri PAHO’dan. Vakalar kuzeydeki Chihuahua eyaletinde yoğunlaşıyor.
Geçen yıl Meksika’nın tamamında sadece yedi vaka bildirildi. PAHO’ya göre, Ascension, Chihuahua’dan 31 yaşındaki aşılanmamış bir adam bu yılın Nisan ayı başlarında hastalıktan öldü ve o zamandan bu yana en az 14 ölüm bildirildi.
BİZ
Geçen hafta CDC’ye göre ABD’de Ocak ayından bu yana kızamık salgını 1.681 doğrulanmış vakaya yol açtı.
Şubat ayında, aşılanmamış bir çocuğun Teksas’taki bir salgın sırasında hastalanmasının ardından on yıl içinde ilk kızamık ölümünü bildirdi. Eyalet sağlık departmanı, okul çağındaki çocuğun Teksas’ın kuzeybatısındaki Lubbock’ta hastaneye kaldırıldıktan sonra bir gecede öldüğünü söyledi.
Hastalık testi pozitif çıkanların yüzde 92’si aşısızdı ya da aşı olup olmadığı bilinmiyordu. aşı durumu.
Eski CDC yetkilisi Demetre Daskalakis, Reuters’e yaptığı açıklamada, ABD’nin, ortadan kaldırma statüsünü korumak istiyorsa, salgını durdurduğunu kanıtlaması için 20 Ocak’a kadar süreye sahip olduğunu söyledi.
Kızamık vakaları dünyanın başka yerlerinde de artıyor mu?
Evet. 2023’ün sonlarında ve 2024’ün başlarında Birleşik Krallık’ta, özellikle İngiltere’de kızamık vakalarında bir artış yaşandı.
Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı’na göre, 2024 yılının tamamında İngiltere’de laboratuvarca doğrulanmış 2.911 kızamık vakası vardı; bu, 2012’den bu yana bir yılda kaydedilen en yüksek vaka sayısıydı.
Karşılaştırıldığında, 2021’de Birleşik Krallık’ın tamamında doğrulanmış yalnızca iki kızamık vakası ve bir yıl sonra ise 54 kızamık vakası vardı.
Ajans, Nisan 2025’te, özellikle Londra ve ülkenin kuzeybatısındaki vakalarda bir artış daha olduğunu, ancak vakaların o zamandan bu yana düşüşte olduğunu söyledi. İngiltere’de 2025 yılında şu ana kadar 811 doğrulanmış kızamık vakası görüldü.
Avustralya medyasına göre, bu yılın başından bu yana 54 kızamık vakasının kaydedildiği Batı Avustralya, şu anda 1997’den bu yana en kötü kızamık salgınını yaşıyor.