Somali’de protestolar sürüyor İsrail’in dünyada ilk kez resmi olarak tanınması Somaliland’ın ayrılıkçı bölgesinde göstericiler başkent Mogadişu da dahil olmak üzere pek çok şehirde sokaklara çıkıyor.
Salı sabahı, Mogadişu’nun ana futbol stadyumu ve şehrin havaalanı çevresinde, protestocuların Somali bayraklarını salladığı ve ulusal birlik çağrısı yapan sloganlar attığı yerlerde büyük kalabalıklar toplandı.
Önerilen Hikayeler
3 öğenin listesilistenin sonu
Baidoa, Dhusamareb, Las Anod, Hobyo ve Somali’nin kuzeydoğu bölgelerinde de gerçekleşen gösteriler, Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud’un komşu Cibuti’ye uğradıktan sonra Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmek üzere İstanbul’a gitmesi sırasında gerçekleşti.
Somali ve Türkiye’nin yakın siyasi ve güvenlik bağları var ve Ankara son aylarda İsrail’in bölgesel rakibi olarak ortaya çıkıyor.
Nüfusun Somali’den ayrılma konusunda daha kararsız göründüğü batı Somaliland’daki bir şehir olan Borama’da da muhalefeti ifade etmek için küçük toplantılar düzenlendi.
Somaliland, 1991 yılında yaşanan iç savaşın ardından tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti ancak kendi para birimini, pasaportunu ve ordusunu korumasına rağmen uluslararası alanda tanınmayı başaramadı.
Somaliland’ın liderleri, devletin, İtalyan Somaliland’la gönüllü olarak birleşen ve şimdi bağımsızlığını geri kazanan eski İngiliz himayesinin halefi olduğunu söylüyor. Somali, Somaliland’ın kendi topraklarının bir parçası olduğunu iddia etmeye devam ediyor ve bağımsızlığını tanımıyor.
İsrail, geçen Cuma günü kendisini resmen egemen bir devlet olarak tanıyan ilk ve tek ülke oldu ve bu hareketin, İsrail ile birçok Arap ülkesi arasındaki bağları normalleştiren İbrahim Anlaşması’nın ruhuna uygun olduğunu açıkladı.
Cumhurbaşkanı Mahmud, hafta sonu Somaliland yönetimini kararı tersine çevirmeye çağırdı ve Kızıldeniz’e açılan stratejik kapıya bakan topraklarının diğer ülkeleri hedef almak için üs olarak kullanılmaması gerektiği konusunda uyardı.
Yemen’deki Husi isyancılar, Somaliland’daki herhangi bir İsrail varlığının “silahlı kuvvetlerimiz için askeri bir hedef” olarak değerlendirileceğini söyledi.
Somaliland’ın Cuma günü İsrail ile karşılıklı tanınmayı açıklamasından kısa bir süre sonra Başkan Abdirahman Mohamed Abdullahi, bu hareketin herhangi bir devlete yönelik “bir tehdit veya düşmanlık eylemi olmadığını” söyledi ve Somali’nin birleşik kurumlar konusundaki ısrarının, onları iyileştirmek yerine “bölünmeleri uzatma” riski taşıdığı konusunda uyardı.
Somali’deki yaygın halk öfkesi, farklı yelpazedeki liderlerin İsrail’in kararını kınadığı nadir bir siyasi birlik gösterisini yansıtıyor.
Pazartesi günü, başkanlığını Mahmud’un yaptığı ve başbakan, federal eyalet başkanları ve bölge valilerinin de dahil olduğu Ulusal Danışma Konseyi, tanımayı Kızıldeniz’den Aden Körfezi’ne kadar uzanan bölgesel güvenliği tehdit eden “yasadışı bir adım” olarak reddetti.
Dört federal üye ülke hafta sonu bu hareketi kınayan koordineli açıklamalar yayınladı. Ancak yakın zamanda seçim ve anayasa anlaşmazlıkları nedeniyle Somali federal sisteminden çekildiklerini açıklayan Puntland ve Jubbaland sessiz kaldı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) üyelerinin çoğu çarptı İsrail’in, Pazartesi günü yapılan toplantıda Somaliland’ı tanımasının, birçok ülkenin Gazze’deki Filistinliler için de ciddi sonuçlar yaratabileceğini söylediği bu hamleye tepki olarak yapıldı.
ABD, 15 üyeli organın Pazartesi günü New York’ta yapılan acil toplantısında İsrail’in resmi olarak tanınmasını kınamayan tek üyeydi, ancak Somaliland konusundaki tutumunun değişmediğini söyledi.
Somali’nin BM Büyükelçisi Ebu Bekir Dahir Osman, tanımanın “Somali’nin parçalanmasını teşvik etmeyi amaçladığı” konusunda uyardı ve bunun, Filistinlilerin Gazze’den kuzeybatı Somali’ye zorla tehcir edilmesini kolaylaştırabileceği endişelerini dile getirdi; bu korku, diğer birçok ulus tarafından da dile getirildi.
“Hukuk ve ahlaka yönelik bu mutlak küçümseme artık durdurulmalı” dedi.
ABD temsilci yardımcısı Tammy Bruce konseye “İsrail’in diğer egemen devletlerle aynı diplomatik ilişkiler kurma hakkına sahip olduğunu” söyledi, ancak Washington’un Somaliland’ı tanımasıyla ilgili “herhangi bir açıklama” yapmadığını da ekledi.
İsrail’in BM büyükelçi yardımcısı Jonathan Miller, kararı “Somali’ye yönelik düşmanca bir adım değil” olarak savundu ve diğer ülkelerin de bu kararı takip etmesi için BMGK’ye başvuruda bulundu.
Somali’nin dışişlerinden sorumlu devlet bakanı Ali Omar, X ile ilgili bir gönderide BM Güvenlik Konseyi üyelerine konuyla ilgili “açık ve ilkeli” duruşlarından dolayı teşekkür etti.