Uluslararası Af Örgütü Endonezya, Endonezya’nın İnsan Hakları Konseyi Başkanlığına adaylığını vurguladı Birleşmiş Milletler. Uluslararası Af Örgütü Endonezya Medya Müdürü Haeril Halim, bunun Endonezya hükümetinin insan hakları değerlerini korumadaki başarılarından kaynaklanmadığına inanıyor.
Editörün Seçimi: Sumatra’da daha sonraki felaketlerin potansiyeli nedir?
Endonezya’nın BM İnsan Hakları Konseyi Başkanı olması yönünde bir teklif var çünkü seçim süreci ülke grupları tarafından bölgeler arasında dönüşümlü olarak yürütülüyor. 29 Aralık 2025 Pazartesi günü yaptığı yazılı açıklamada, “Şimdi teklif verme sırası Asya Pasifik’te. Dolayısıyla adaylığın nedeni Endonezya hükümetinin insan hakları başarıları değil” dedi.
Endonezya’nın BM İnsan Hakları Konseyi Başkanı olarak atanması durumunda üstleneceği rolün, ülkedeki insan hakları ihlali vakalarının ele alınmasında olumlu bir etki yaratacağından şüpheli. Çünkü ona göre Endonezya’daki insan hakları durumu, iktidardakilerin yürüttüğü siyasi niyet ve irade tarafından belirleniyor.
“Şu ana kadar hükümetten Endonezya’daki ciddi insan hakları ihlallerini çözmeye yönelik herhangi bir siyasi irade yok” dedi.
Haeril, Endonezya hükümeti tarafından insan hakları değerlerinin uygulanmasının son zamanlarda zayıf olduğunu söyledi. Uluslararası Af Örgütü Endonezya, 2025 yılı boyunca 200’den fazla insan hakları savunucusunun saldırılara maruz kaldığını kaydetti.
Bu durum, hükümetin yüzlerce insan hakları savunucusunu korumaya yönelik ciddi çaba göstermemesi nedeniyle daha da kötüleşiyor. Aslında devlet veya kolluk kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen çok sayıda insan hakları ihlali vakası olduğunu söyledi.
Prabowo yönetimi sırasında sivil alanın yeniden askerileştirilmesi olgusunun altını çizdi. Sivil üstünlüğü ve insan haklarını tehdit ettiğini söyledi.
Prabowo Subianto hükümetinin geçmişteki insan hakları ihlallerinde de cezasızlık uyguladığı değerlendiriliyor. Son zamanlarda Prabowo, eski Başkan Suharto’ya ulusal bir kahraman verdi. Haeril, “Bu, bu yılın en büyük insan hakları günahlarından biri. Suharto otoriterliğin sembolü ve yolsuzluk, gizli anlaşma ve kayırmacılık yapıyor” dedi.
Haeril, BM İnsan Hakları Konseyi Başkanlığı görevini kabul etmek yerine Endonezya’nın halen devam eden insan hakları ihlallerini çözmesi gerektiğini vurguladı. Bunlar arasında 1965’teki toplu katliam, 1982-1985’teki gizemli silahlı saldırılar, 1984 Tanjung Priok trajedisi, 1989 Talangsari trajedisi, Papua’daki şiddet ve Yeni Düzen döneminde aktivistlerin zorla ortadan kaybolması yer alıyor.
“Önemli iyileştirmeler olmazsa, bu konum yalnızca uluslararası düzeyde imajını parlatacaktır. Önce Endonezya’nın bunu geliştirmesi daha iyi olur” dedi.
Endonezya’nın 2026 dönemi için BM İnsan Hakları Konseyi Başkanlığına aday olarak dahil edileceği Dışişleri Bakanlığı tarafından açıklandı. Dışişleri Bakanı Sugiono, Endonezya’nın BM İnsan Hakları Konseyi Başkanlığı’na seçilmesi için Asya-Pasifik ülkelerinden destek aldığını söyledi.
Sugiono, 26 Aralık 2025 Cuma günü aktarılan bir açıklamada, “Endonezya, görevini mümkün olduğu kadar iyi bir şekilde yerine getirmeye çalışacak” dedi.
Aday ülkenin seçimine 8 Ocak 2026’da yapılacak BM İnsan Hakları Konseyi Toplantısında karar verilecek. Görevin Endonezya’ya düşmesi durumunda Sugiono, görevinin Endonezya Cumhuriyeti’nin Cenevre’deki BM Daimi Temsilcisi Sidharto Suryodipuro tarafından doldurulacağını söyledi.
Endonezya, 2024-2026 döneminde BM İnsan Hakları Konseyi üyesi statüsüne sahiptir. O dönemde Endonezya, 10 Ekim 2025’te Amerika Birleşik Devletleri’nin New York eyaletindeki BM Genel Merkezi’nde yapılan seçimde hazır bulunan toplam 192 ülkeden 186 oy alarak üye seçilmişti. Endonezya’nın 2006-2007, 2007-2010, 2011-2014, 2015-2017 dönemleri için BM İnsan Hakları Konseyi’ne üye olduğu kayıtlara geçmişti ve 2020-2022.
Nebiila Azzahra bu makalenin yazılmasına katkıda bulunmuştur.