SEOUL, GÜNEY KORE – 3 ARALIK: Başkan Lee Jae Myung, eski Başkan Yoon Suk Yeol’un 03 Aralık 2025’te Güney Kore’nin Seul kentindeki Mavi Saray’daki Yeongbingwan’da kısa süreli sıkıyönetim uygulamasının birinci yıldönümünü kutlamak için düzenlediği basın toplantısında konuşuyor. O zamanki Başkan Yoon Suk Yeol’un sıkıyönetim ilan etmesinden bu yana bir yıl geçti, Kore’yi sersemletti ve bugün de yansımalarını sürdüren bir siyasi kriz başlattı. (Fotoğraf: Chung Sung-Jun/Getty Images)
Chung Sung-jun | Getty Images Haberleri | Getty Images
Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae Myung, eski lider Yoon Suk Yeol’un geçen yılki başarısız sıkıyönetim girişiminin ardındaki failler için “katı sorumluluk” sözü verdi ve ayaklanmayı ülkenin demokratik dayanıklılığının bir testi olarak nitelendirdi.
Ulusa hitaben yaptığı özel bir konuşmada Lee, Ariang News’in İngilizce çevirisine göre 3 Aralık olaylarını “ışık devrimi” olarak nitelendirdi ve bu “devrimin” eksik olduğunu söyledi.
Ayaklanmayla ilgili soruşturma ve yargılamaların sürdüğünü de sözlerine ekledi.
Eski cumhurbaşkanı şu anda isyan nedeniyle yargılanıyor, savcıların ise 15 yıl hapis cezası eski Başbakan Han Duck-soo için.
Yoon’un savunma bakanı ve Ulusal İstihbarat Teşkilatı’nın eski başkanı da dahil olmak üzere diğer üst düzey yetkililer de askeri yönetim dayatma girişimiyle bağlantılı olarak tutuklandı.
Konuşma, Yoon’un aniden sıkıyönetim ilan etmesinden bu yana bir yıl geçti; bu, Asya’nın dördüncü büyük ekonomisinde 1980’den beri bu tür ilk hareketti.
Bir televizyon ekranı, Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un 3 Aralık 2024’te Seul’ün kuzeybatısındaki Goyang’da acil sıkıyönetim konusunda yaptığı konuşmanın yayınını gösteriyor.
Jung Yeon-je | Afp | Getty Images
Lee, Yoon’un sıkıyönetim girişimini “kendi kendine darbe” olarak nitelendirdi ve “kişisel hırsları için anayasal düzeni yıkanlar ve hatta savaşı kışkırtanlar, kimsenin bir daha darbe hayal edemeyeceği bir ülke inşa etmek için yargıyla yüzleşmelidir” dedi.
Güney Kore cumhurbaşkanı ayrıca konuşmasında Güney Kore halkını övdü ve onların “benzeri görülmemiş bir demokratik krizi” barışçıl bir şekilde aştıklarını ve “Nobel Barış Ödülünü tamamen hak ettiklerini” söyledi.
Basın tarafından bu onur için Güney Kore halkını aday gösterip göstermeyeceği sorulduğunda Lee, bunun yalnızca kişisel görüşü olduğunu açıkladı ancak yorumunun “tetikleyici” olacağını umdu. [for] insanların tartışmaları.”
Sıkıyönetim girişimi
Kriz, 3 Aralık 2024’te Yoon’un gece geç saatlerde yaptığı bir konuşmada aniden sıkıyönetim ilan etmesi ve Lee’nin Kore Demokrat Partisi’ni “devlet karşıtı faaliyetlerde” bulunmak ve “Kuzey Koreli komünistler” ile gizli anlaşma yapmakla suçlamasıyla başladı.
Yoon, ülkenin Ulusal Meclisine asker gönderilmesi emrini verdi; burada askerler erişimi engelledi ve özel kuvvetler meclise girmeye çalışırken protestocular ve milletvekilleriyle çatıştı.
Ancak üç saat içinde sıkıyönetim emri, aralarında Lee’nin de bulunduğu 300 Ulusal Meclis milletvekilinden 190’ının mecliste toplanıp oybirliğiyle kararnameyi bozmasıyla bozuldu. Yoon, duyurusundan yaklaşık altı saat sonra sıkıyönetim yasasını kaldırdı.
Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un sıkıyönetim ilan etmesinin ardından askerler 4 Aralık 2024’te Seul’deki Ulusal Meclis binasına girmeye çalışıyor. Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, 3 Aralık’ta muhalefeti “devlet karşıtı güçler” olmakla suçlayarak ve ülkeyi Kuzey’in oluşturduğu “tehditlerden” korumak için hareket ettiğini söyleyerek sıkıyönetim ilan etti.
Jung Yeon-je | Afp | Getty Images
Güney Kore daha sonra haftalarca süren siyasi çalkantılara sürüklendi. Yoon, 14 Aralık’ta görevden alındı ve dönemin Başbakanı Han, başkan vekili oldu. Han da 27 Aralık’ta görevden alındı ve yerine dönemin Başbakan Yardımcısı Choi Sang-mok getirildi.
Ülkenin Anayasa Mahkemesi daha sonra Mart ayında Han’ı yeniden göreve getirdi ve mahkeme Yoon’u 4 Nisan’da görevden alana kadar onu yeniden başkan vekili yaptı. Yoon daha sonra tutuklandı ve en yüksek ölüm cezası gerektiren bir suç olan isyanla suçlandı.