Brezilya’nın Belem kentinde düzenlenen BM iklim zirvesinin ikinci gününde yüzlerce kişinin Yerli halkın öncülüğündeki protestoya katılması, Brezilya hükümetinin toplantının Yerli seslere açık olduğu iddiasıyla yaşanan gerilime dikkat çekti.
Salı akşamı yüzlerce kişinin yürüyüşe katılmasının ardından düzinelerce Yerli protestocu, 30. yıllık Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’na (COP30) girmeye zorlandı.
Önerilen Hikayeler
4 öğenin listesilistenin sonu
Brezilya’daki Tapajos Nehri’nin alt kesimlerine yakın Tupinamba topluluğundan yerli bir lider olan ve yalnızca tek bir isim kullanan Gilmar, devam eden zirve sırasında birçok toplantıda iklim finansmanı konusuna yapılan vurguya atıfta bulunarak, “Parayı yiyemeyiz” dedi.
“Topraklarımızın tarım ticaretinden, petrol aramalarından, yasa dışı madencilerden ve yasa dışı kerestecilerden arınmasını istiyoruz.”
Mekanın güvenliğinden sorumlu BM sözcüsü, yaptığı açıklamada, “Bir grup protestocunun COP’un ana girişindeki güvenlik bariyerlerini aşarak iki güvenlik görevlisinin hafif yaralanmasına ve mekanda küçük hasara yol açtığını” söyledi.
Protesto, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva’nın, birçok endüstri daha da ilerlemeye devam ederken, bu yılki COP30 müzakerelerinde yerli toplulukları kilit oyuncular olarak vurgulamasının ardından geldi. Amazon’a tecavüz başkanlığı sırasında yağmur ormanı.
Lula geçen hafta liderler zirvesinde COP30 katılımcılarının “sürdürülebilirliği her zaman yaşam tarzlarıyla eşanlamlı gören Yerli halklardan ve geleneksel topluluklardan ilham alacağını” söyledi.
Ancak iklim değişikliği toplantısının içinde ve çevresinde devam eden protestolara katılan yerli katılımcılar, hem Lula’nın hem ülke içindeki hem de dünya çapındaki sol eğilimli hükümetinin daha çok şey yapması gerektiğini söylüyor.
Zirve öncesinde Amazon Havzası Yerli Halkları ve Brezilya’nın tüm Biyomları tarafından yapılan ortak açıklamada, Amazon’daki Yerli topraklarının korunmasının önemi vurgulandı.
Açıklamada, dünyanın en büyük yağmur ormanı olan karbondioksitin “yaklaşık 340 milyon tonluk bir karbon yutağı” olarak “en etkili azaltım ve uyum stratejilerinden birini temsil ettiği” belirtildi.
Açıklamada ayrıca, “özellikle Amazon, KongoVe Borneo-Mekong-Güneydoğu Asya havzalar”.
Amazon nehrinde 3.000 km (1.864 mil) yol kat ettikten sonra zirveye ulaşan Yaku Mama protesto filosunun organizatörlerinden Leo Cerda, Al Jazeera’ye yerli halkların doğayı sadece kendileri için değil insanlık için de korumaya çalıştıklarını söyledi.
Cerda, “Çoğu eyalet kaynaklarımızı istiyor ancak Yerli halkların haklarını garanti altına almak istemiyor” dedi.
Filo COP30’a doğru ilerlerken, Brezilya’nın devlet petrol şirketi Petrobras, keşif çalışmalarına başlamak için lisans aldı açık denizde petrol sondajı Amazon Nehri’nin ağzına yakın.
“Yerli halklar müzakere masasında olmadan iklim politikalarını oluşturamazsınız.”
Bu Yerli aktivist filosu, mesajlarını Dünya’ya iletmek için Amazon Nehri’nin tamamı boyunca yelken açtı. #COP30 iklim konferansı. pic.twitter.com/55YjlZgJct
— AJ+ (@ajplus) 11 Kasım 2025
Cerda, fosil yakıt endüstrisinin de onlarca yıldır toplantılara katıldığını göz önünde bulundurarak Yerli halkın konferansta bulunmasının önemli olduğunu da söyledi.
The Guardian gazetesine göre, son dört yılda BM iklim zirvelerine yaklaşık 5.350 fosil yakıt lobicisi katıldı.
Bu yılki zirveye 195 ülkeden temsilci katılıyor. Amerika Birleşik Devletleri’nin kayda değer yokluğu. Başkan Donald Trump yönetiminde ABD, iklim değişikliğine karşı eyleme karşı mücadele ederek dünyanın en büyük tarihsel fosil yakıt yayıcısı olma rolünü daha da güçlendirdi.
En son Trump torpilledi Denizcilik endüstrisinden kaynaklanan emisyonların ele alınmasına yönelik müzakereler.
Bu yılki toplantının BM’nin yüksek mahkemesinden bu yana gerçekleşen ilk toplantı olması dikkat çekicidir. Uluslararası Adalet Divanı (UAD)ülkelerin iklim yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiğine ve bunu yapmamanın uluslararası hukuku ihlal edebileceğine hükmetti.